De prinses op de erwt

Oeps, daar was ze weer even, de prinses op de erwt, pontificaal vooraan in de bus. De bitchy prinses. Een van mijn vaste inzittenden. Laat ik het uitleggen. In coaching maak ik regelmatig gebruik van de techniek van Voice Dialogue. We hebben allemaal inwendige gesprekken, de gesprekken die we in stilte voeren met onszelf, soms hardop. Bij sommige mensen is het echt heel druk vanbinnen. En de dingen die ze tegen zichzelf zeggen, ik blijf me verbazen over de scherpte van de toon van innerlijke stemmen. Voice Dialogue is een manier om in gesprek te komen met deze innerlijke stemmen. Die innerlijke stemmen horen bij verschillende delen van onze persoonlijkheid. Ook wel ‘onze ikken’ genaamd.  

De ikken

Met mijn coachees onderzoek ik dan welke ‘ikken’ er zoal luidruchtig aanwezig zijn. Welke teksten blijven galmen in je hoofd?  Wat zeg je tegen jezelf, inwendig? Je zult begrijpen dat als mensen bij mij in de praktijk komen, het over het algemeen niet de vrolijkste teksten zijn die voorbijkomen. Eerder schreeuwerige, beschuldigende en kleinerende teksten. “Je kan het toch niet!” “Zie je wel, je bakt er weer niks van.” “Stomme trut, kan je het nou nooit gelijk goed doen.” En nog erger. Ze helpen niet echt, deze schreeuwerds.

De ikken in de bus

Ik laat de coachees vaak een bus maken. Een autobus als metafoor voor de verzameling ‘ikken’. Die ikken zitten allemaal in hetzelfde hoofd, inzittenden van de bus. Het is de bedoeling dat je zelf achter het stuur zit terwijl je op reis bent met je ikken. Achter de bestuurder is een bepaalde dynamiek waar te nemen, verschillend in tekst en volume. Alle inzittenden hebben een eigen persoonlijkheid. Als chauffeur kun je de inzittenden die vlak achter je zitten beter horen, hun volume is beter waar te nemen. Soms is een bepaalde ‘ik’ zo luidruchtig aanwezig, dat het lijkt dat ie vooraan wil zitten. Soms zelfs zo vooraan dat ie geneigd lijkt het stuur van je over te nemen. Deze ‘ik’ lijkt de bus te willen kapen en te gaan bepalen welke kant we opgaan. Dan worden er driftige teksten uitgeflapt. Hardop.

Mijn prinses

Zelf heb ik ook vaste inzittenden. Onder andere dus ‘de prinses op de erwt’. Dit is niet mijn aller charmantste ‘ik’. Ze is behoorlijk ongeduldig, bitchy, snauwerig, scherp en vilein. Niet bepaald relatie bevorderend. In de loop der jaren, of eigenlijk in de loop van mijn coach carrière, leer ik ook mezelf steeds beter kennen, leer ik wat zich afspeelt in mijn bus. Ik heb onderzocht wat het doel ooit was van de ontdekte ‘ikken’ en wat maakt dat sommigen ineens meer voorin zitten. De prinses laat van zich horen als ik me aangevallen voel. Niet altijd onterecht en niet altijd ongewenst. Ik vind het dus niet altijd verkeerd dat ze/ik van me afbijt: enige mate van assertiviteit is gezond. Maar ze vloog te vaak uit de bocht, onnodig scherp om irrelevante zaken. Hoe kwam dat?

Het is een stresssymptoom

Als ik moe ben, te veel aan mijn hoofd heb gehad, er een te lange periode te veel ‘erwten’ op mijn bordje hebben gelegen, is de prinses sneller geprikkeld. Het is een duidelijk stresssymptoom bij mij. Als er te veel erwten onder de matras liggen kan ze niet goed slapen, rust ze niet goed uit, is ze over-alert en sneller geraakt. En dan gaat ze snauwen en snibben. Het is ooit een beschermingsmechanisme geworden tegen ‘te veel’. Ik ben er mee aan de slag gegaan. Ik wilde haar voor zijn, wilde niet langer dat dit gedrag er onnodig was, dat ik mensen ermee kwetste. Ik ben op onderzoek uitgegaan: hoe kon ik het voorkomen, welke stress symptomen gingen eraan vooraf, hoe kon ik die herkennen en wat moest ik dan doen?

De oplossing voor mij, voor nu

Ik had de prinses al heel lange tijd niet meer waargenomen. En vrijdagavond was ze er ineens dus weer. Manlief is dan de eerste die de klos is, uiteraard. Nu, inmiddels eind 60, tweede huwelijk en bijna 20 jaar getrouwd (tja, het duurde even voor ik het leerde), herken ik haar onmiddellijk. Ik verweef zelfs de oorzaak in haar commentaar: “…… en zeg dat al helemáál niet tegen me als ik moe ben!”

De oplossing voor mij is duidelijk nu: naar huis en direct naar bed. Dit resulteerde in een nacht van 11 uur slapen. De volgende avond nog maar eens herhaald zo’n lange nacht. En ik geloof dat ik weer grip heb en minder prikkelbaar ben nu. Gelukkig een rustige week voor de boeg. Die begint met het maken van takenlijsten, een opsomming van mijn erwten, thuis en op het werk. Losse eindjes in kaart brengen onder het motto:

Overzicht geeft inzicht.  Inzicht geeft begrip.  Begrip geeft grip.

En zo vat ik zelf het stuur weer stevig in handen. Wil je ook onderzoeken welke ikken jij in je bus hebt? Bel gerust voor een afspraak. Of lees er een boek over, zoals: “Ik (k)en mijn Ikken”