Mooie woorden 1: wisselwerken

Laten we een verzameling beginnen met alleen maar mooie, stimulerende woorden. Vanuit de filosofie dat je je doel eerder bereikt wanneer je je focust op de bestemming (in plaats van op het vertrekpunt). Deel 1: Wisselwerken

Ik roep al jaren dat het begrip ‘multi-tasken’ schromelijk wordt overgewaardeerd. Met het begrip wordt bedoeld dat je tegelijkertijd met meerdere dingen bezig bent. Een gespleten focus waarbij je aandacht verdeelt over meerdere handelingen/taken op hetzelfde moment. Maar dat kan helemaal niet in je hoofd, je kan maar echt bewust focussen op één ding tegelijk. Alleen geautomatiseerde handelingen (onbewust dus) kunnen gelijktijdig plaatsvinden. Neem als voorbeeld leren autorijden. Ik weet de eerste les nog precies, het was in Engeland. Links rijden, engels spreken, nadenken bij koppelen en schakelen, spiegelen, een voorbij rennende collega au-pair die gelijk de slappe lach kreeg. Al die prikkels die tegelijkertijd mijn aandacht vroegen. Doodop was ik na afloop. Dit leer ik noooooit!

Zodra een handeling je aandacht nodig heeft, dus (nog) niet geautomatiseerd is, kan je brein er niet nog een andere aandachtvrager tegelijk bij bedienen. Ik noem het dan ‘wisselwerken’, razendsnel wisselen van focuspunt. Typen én luisteren? Dat gaat zolang je niet hoeft te herformuleren. Als iemand mij langzaam dicteert, typ ik mee. Dat kan. Praten en breien? Dat kan zolang ik niet hoef na te denken over het patroon. Bellen en schrijven? Zolang wat je schrijft een weergave van het gesprek is, korte fragmenten. Dat kan.

Op het moment dat er stress is, kan je ver komen op de automatische piloot. Dan blijf je handelingen doen die je dus gewend bent te doen, gewoontegedrag, geautomatiseerde processen. Nieuwe dingen erbij doen, nadenkwerk bijvoorbeeld, dat gaat niet zo goed meer. Zeker niet gelijktijdig met iets anders. Onderweg zijn naar een afspraak (automatisch bewegen in het verkeer) en dan ineens niet meer weten waar je naar toe gaat. Bizar toch? Ik heb dit in mijn praktijk regelmatig gehoord van burn-outers. Zo’n ‘huh-waar-ben-ik-mee-bezig-moment’.

Er is ooit onderzoek gedaan naar het effect van storingen op het werk. Gemiddeld duurt het circa 15 minuten voor je weer in je concentratie bent. Bij 4 storingen per uur….. Daarbij opgeteld dat we sowieso steeds minder goed geconcentreerd blijven omdat we hier in de huidige zapcultuur minder mee oefenen. We zijn hard op weg om de concentratieboog steeds kleiner te maken. (“ik heb de concentratieboog van een fruitvliegje” zei een klant ooit). Zeker na stressverzuim lijkt het alsof je je aandacht niet bij één ding kunt houden, dat mag weer op kracht getraind worden.

Als je beseft dat wisselwerken bestaat, kun je hier je werk op inplannen. Storingen kun je veel beter leren sturen dan dat de meeste mensen denken. Ooit had ik een klant die de keukentijd voor de avondmaaltijd gebruikte om niet gestoord te worden. Ze deed de oortjes in en zei tegen het gezin “ik sta even uit”. Na een paar dagen was iedereen er aan gewend. Ander voorbeeld: bij een vorige werkgever hebben we ingesteld dat de deur van het kantoor tot 10:00u dichtbleef -brief op de deur- en telefoontjes alleen zouden worden doorgezet als het spoedspoed was -afspraak telefoniste-, de rest belden we terug. Na aanvankelijk gesputter van de overige collega’s, was men er snel aan gewend. We hadden een start van de dag met 1,5 uur ongestoord concentratie werk. Het werkte geweldig!

Geef je brein de ruimte, doe niet alles tegelijk. Train jezelf in concentratie en focus. Doe geen drie dingen tegelijk, maar doe ze 1 voor 1. Het kan, echt.